სიტყვა სამი ასოსგან: როგორ ვისწავლოთ „არას“ თქმა

როგორ ვისწავლოთ უარის თქმა დანაშაულის გრძნობის გარეშე? დღეს ამ კითხვაზე პასუხს გაგცემთ.

დიდხანს არ იფიქროთ

მაშინაც კი, თუ გადაწყვეტილების მიღება გიჭირთ. როცა დათანხმება არ გსურთ, ჯერ სწრაფად უარი უთხარით, შემდეგ იფიქრეთ, თუ რით გაიმართლებთ თავს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, უარის თქმას საერთოდ ვერ გაბედავთ.

მაგალითად: ერთ კვირაში ქორწილი გაქვთ, მკერავი კი გეუბნებათ, რომ მაქმანი აკლდება და კაბა ისეთი არ იქნება, როგორიც დაგეგმილი იყო. თქვენ ფიქრობთ, რომ შეცვლის დრო არაა, ხოლო უარის თქმა ერთი დიდი ნერვების მოშლაა. მაგრამ ჩვენ ხომ შევთანხმდით: სირთულეებზე არ იფიქროთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში დათანხმდებით იმაზე, რაც აშკარად არ დაგაკმაყოფილებთ. სწორედ ამიტომ, ჯერ რკინის „არა“ უთხარით, შემდეგ ვარიანტები მშვიდად განიხილეთ. მალე მიხვდებით, რომ თავად მკერავია დამნაშავე, ასე რომ მაქმანი სწრაფად იყიდოს და ისე გააკეთოს, როგორც საჭიროა.

მოკლედ ახსენით

უარის თქმისას ზედმეტ განმარტებებს მოერიდეთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში თქვენი საუბარი გამართლებას დაემსგავსება.

თანამშრომელი წერილის დაწერაში დახმარებას გთხოვს, თქვენ კი ისედაც ზეგანაკვეთურად დარჩენა გიწევთ? მაშინ უთხარით: „სიამოვნებით დაგეხმარებოდი, მაგრამ დრო არ მაქვს“. და მორჩა, წერტილი. არანაირი „რადგან თავად უნდა დავრეკო ხუთ ადამიანთან, შემდეგ შეხვედრაზე მივდივარ, მის წინაშე კი პრეზენტაცია უნდა გავაკეთო და კიდევ მისთვის ტექსტი დავწერო“.

გადარწმუნების უფლება არ მისცეთ

უარის თქმის შემდეგ კამათში აღარ ჩაებათ. ყველასთან კამათში ვერ გაიმარჯვებთ – ათასი აზრი არსებობს, მაგრამ თქვენთვის ყველაზე მნიშვნელოვანია საკუთარი აზრი. დაე, თქვენი „არა“ კეთილგანწყობილი იყოს, მაგრამ კატეგორიული. როგორც კი სხვები მიეჩვევიან, რომ თქვენს გადარწმუნებას აზრი არ აქვს, თქვენი უარი მიღებული იქნება და არავინ ეცდება თქვენი აზრის შეცვლას.

მაგალითად, საყვარელი ადამიანი ამბობს: „არ მინდა, რომ სამსახურში ასეთი მოკლე კაბით წახვიდე“. თქვენი კი გამართლებას იწყებთ: „მუხლზე ოდნავ ზემოთაა, უბრალოდ დაფიქრდი“. შემდეგ ის რაღაც არგუმენტს გეტყვით, შემდეგ თქვენ. ასე მთელი ცხოვრება შეიძლება თავიდან ბოლომდე ტომარაში გაატაროთ (ან დაშორდეთ – არჩევანი თქვენზეა). ამის ნაცვლად თქვით: „შენს რჩევებს სტილში ვაფასებ, მაგრამ კაბა ჩემია და მისი ტარება მინდა“. გასაგები რომ იყოს, რომ საუბარი დასრულდა, საუბარი ფილმზე გადაიტანეთ, რომელიც დასვენების დღეებში კინოში გადის ან პანდებზე? ვის არ სურს პანდებზე საუბარი?

უარისთვის სპეციალურ მიზეზს ნუ ეძებთ

ზოგჯერ განსაკუთრებული მიზეზის პოვნა საჭირო საერთოდ არაა. გულწრფელი სიტყვა „დავიღალე“, „განწყობა არ მაქვს“, „არ მინდა“ – ღირსეული არგუმენტებია. სანამ „სერიოზული გარემოებით“ უარყოფთ, სხვებისთვის გასაგებია: თქვენთვის მხოლოდ გარე პირობებს აქვს მნიშვნელობა, ხოლო საკუთარი გრძნობები არც თუ ისე მნიშვნელოვანია. როცა გულწრფელად ამბობთ: „არა, სხვა გეგმები მაქვს“ – საკუთარი თავის მიმართ პატივისცემას აღწევთ და არა მხოლოდ დაუძლეველი გარე ძალების მიმართ.

მეგობარი სტუმრად გეპატიჟებათ და „სპეციალურად თქვენთვის“ ტორტიც კი გამოაცხო, თქვენ კი მთელი შაბათ–კვირა ლოგინში კოტრიალზე ოცნებობდით? ასე უთხარით: „დავიღალე“. ზღაპრების შეთხზვა საჭირო არაა, რომ ამ შაბათ–კვირას 5 ათასი სასწრაფო საქმე გაქვთ დაგეგმილი, თან სამყარო უნდა გადაარჩინოთ.

განსაზღვრეთ, რას არ გააკეთებთ არავითარ შემთხვევაში

უარის თქმა რომ გაგიადვილდეთ, წინასწარ სია შეადგინეთ, რომლის გაკეთებაც არ გიყვართ. ასე ვერავინ გაგაკვირვებს. მეგობარს სურს, რომ მასთან ერთად მაღაზიებში წახვიდე და პალტოს შერჩევაში დაეხმარო, გარეთ კი პარასკევი საღამოა და თქვენ სხვა სურვილი გაქვთ? დაუყონებლივ იწყება შინაგანი მონოლოგი: „ვწუხვარ, რომ ასეთი ეგოისტი ვარ და ადამიანის დახმარება არ მინდა“. და მხიარულ კომპანიაში კოკქტეილების ნაცვლად (ან საყვარელ ოჯახთან ვახშმობის ნაცვლად) დაღლილი სავაჭრო ცენტრში დარბიხართ და იმედგაცრუებული კბილს კბილზე აჭერთ. თუ სია მზად გექნებათ, უარის თქმას მარტივად შეძლებთ: „მაღაზიებში დაქალებთან ერთად სიარული არ მიყვარს“. გაიხსენეთ პუნქტი 3. ეს არანაკლებ ყურადღებას მოითხოვს, ვიდრე მეგობრის სურვილი, რომ საყიდლებზე ერთად წახვიდეთ.